Giovanni Battista Maini (1690–1752) – elegancja późnego baroku

Giovanni Battista Maini, Św. Anna konająca, kościół Sant'Andrea delle Fratte

Giovanni Battista Maini, Św. Anna konająca, kościół Sant'Andrea delle Fratte

Był wybitnym sztukatorem, który z finezją wykonywał bujne dekoracje w plastycznym stiuku, ale też zdolnym rzeźbiarzem, którego prace warte są zauważenia w gąszczu obiektów artystycznych doby późnego baroku. Z jednej strony charakteryzuje je elegancja, z drugiej tendencja do weryzmu.
Giovanni Battista Maini, Św. Anna konająca, kościół Sant'Andrea delle Fratte
Giovanni Battista Maini, Św. Anna konająca, fragment, kościół Sant'Andrea delle Fratte
Giovanni Battista Maini, kaplica Corsini, posąg nagrobny papieża Klemensa XII, bazylika San Giovanni in Laterano
Giovanni Battista Maini, kaplica rodu Corsini, pomnik nagrobny kardynała Neri Corsini, bazylika San Giovanni in Laterano
Giovanni Battista Maini, posąg św. Filipa Nereusza, bazylika San Pietro in Vaticano
Giovanni Battista Maini, anioły w żagielkach kopuły kościoła Santi Luca e Martina
Giovanni Battista Maini, dwa anioły u nasady ołtarza św. Teresy, kościół Santa Maria della Scala
Giovanni Battista Maini, pomnik nagrobny Scipione Publicola Santacroce , kościół Santa Maria in Publicolis
Giovanni Battista Maini, nagrobek papieża Innocentego X, kościół Sant'Agnese in Agone
Był wybitnym sztukatorem, który z finezją wykonywał bujne dekoracje w plastycznym stiuku, ale też zdolnym rzeźbiarzem, którego prace warte są zauważenia w gąszczu obiektów artystycznych doby późnego baroku. Z jednej strony charakteryzuje je elegancja, z drugiej tendencja do weryzmu.

 

      Giovanni Battista Maini, kaplica Corsini,
      posąg narobny papieża Klemensa XII,
      bazylika San Giovanni in Laterano

Pochodził z Lombardii, krótki czas pracował we Florencji, aby w 1708 roku, w wieku osiemnastu lat, przybyć do Rzymu, gdzie znalazł zatrudnienie w znanym warsztacie Camillo Rusconiego. Wraz z mistrzem, u którego pracował przez następne dwadzieścia lat, brał udział w dekoracji kościoła Sant’Agnese in Agone.  Wykonywał prace według projektów swego przełożonego, jak i innych rzeźbiarzy tego czasu, np. Pietro Bracciego. Uczestniczył też w dekorowaniu bazyliki św. Piotra (San Pietro in Vaticano).

Jednak najbardziej spektakularne dzieła stworzył w bazylice św. Jana na Lateranie (San Giovanni in Laterano), w kaplicy rodu Corsini, z którego wywodził się papież Klemens XII.  Przy wykonywaniu postaci papieża Maini wzorował się na dziele Gian Lorenzo Berniniego, podobnie jak uczynił to, tworząc targaną konwulsyjnym drżeniem, leżącą figurę św. Anny w kościele Sant’Andrea delle Fratte. W tym ostatnim dziele, wykorzystując wokabularz środków boskiego Berniniego, artysta przedstawił jednak postać starej, umierającej kobiety. Trzeba przyznać, że tak daleko idący naturalizm był w tym czasie dominującej dworskiej elegancji czymś wręcz rewolucyjnym, a na pewno ożywczym. 

 

Po 1730 roku nastąpił okres szczególnego uznania dla dzieł Mainiego, a jego samego zaczęto zaliczać do grona najwybitniejszych artystów swego czasu. Dowodem na to były, niestety w dużej mierze zniszczone przez trzęsienie ziemi, zamówienia dla dworu portugalskiego.

      Giovanni Battista Maini, posąg św.
      Filipa Nereusza, bazylika San Pietro
      in Vaticano

  Najważniejsze rzymskie dzieła Giovanniego Battisty Mainiego:

  • Kościół Sant’Agnese in Agone – pomnik nagrobny Innocentego X i towarzyszące mu      alegorie  cnót – Wiary i Sprawiedliwości, dwa anioły w zwieńczeniu ołtarza głównego      (1730)
  • Bazylika San Giovanni in Laterano (kaplica Corsini) – pomnik nagrobny kardynała Neri    Corsiniego (1734), pomnik nagrobny papieża Klemensa XII (1736)
  • Bazylika San Pietro in Vaticano – posągi św. Franciszka z Paoli (1732) i św. Filipa Nereusza    (1636)
  •       Kościół Santi Luca e Martina – reliefy ukazujące symbole św. Jana Ewangelisty i św.                  Łukasza  w żagielkach kopuły kościoła 
  •       Kościół Sant’Andrea della Fratte – posąg leżącej św. Anny, dwa anioły
  •       Kościół Santa Maria della Scala – marmurowe anioły nad ołtarzem w kaplicy św. Teresy 
  •       Bazylika Santa Maria Maggiore – alegoria Pokory nad portykiem wejściowym kościoła oraz    (we wnętrzu) relief Św. Gelazjusz palący heretyckie księgi 
  •       Kościół San Luigi dei Francesi – wizerunek papieża św. Grzegorza I Wiekiego w żagielku        kopuły kościoła (1752)
  •       Kościół Santa Maria in Publicolis - pomnik nagrobny Scipione Publicola Santacroce (1750)